Soğutma Tekniği

Soğuk Hava Deposu Projesi

Soğuk Hava Deposu gıdaların uzun ömürlü olmasında en büyük etkendir. Soğuk Hava Deposu tasarımı ile gıdaların soğuk zincir şeklinde muhafaza ve nakliyesi sağlanmakta ve hemen hemen her mevsim her meyvenin yenmesi sağlanmaktadır.

Soğuk Hava Deposu projesi aranan ve merak edilen konuların başında gelmektedir. Uludağ Üniversitesi Makine mühendisliği bölümünde Tasarım Tezi olarak Soğuk Hava Deposu Projesi hazırladık. Proje A’dan Z’ye komple herşeyi kapsamaktadır. Aşağıdaki proje aynı zamanda öğrencilere kaynak niteliğindedir.

Proje aşağıdaki aşamalardan oluşmaktadır. Linklerin üzerine tıklayarak ilgili kısımları inceleyebilirsiniz.

Soğuk Hava Deposu Projesi

ÖZET

Okumakta olduğunuz rapor 450 ton Limon ve 450 ton sığır etinin uygun hacimler içinde soğuk hava deposunda kontrollü olarak saklanması sağlayacak deponun tasarım projesini içermektedir. Saklanan gıda maddesi ile ilgili olarak gerekli soğutma hacimleri tespit edilerek soğutma tekniği hesapları ve soğutma sisteminin her bir ünitesinin tasarımı yapılmıştır.

Soğuk hava deposu ağzına kadar doldurulmazlar. Tamirat veya işçilerin rahat çalışabilmesi için ve yürümeye imkân verecek yollar bırakılır. Pratikte bir depo alanının ancak %80’i depolama alanı olarak kullanılır. Buna bağlı olarak depo tasarımı gerçekleştirilmiştir.

Soğuk hava deposu yüksekliği Limon’un muhafaza edileceği donmuş muhafaza odaları için 7,5m, Sığır etinin muhafaza edileceği soğuk muhafaza odaları için ise 4,5m olarak belirlenmiştir. Dış ortam sıcaklığı Antalya için +39oC alınmıştır. Soğuk muhafaza sıcaklığı 0oC, Donmuş muhafaza sıcaklığı ise -20oC’dir.

Soğuk hava deposunun inşasında yalıtım malzemeleri kullanılmış, gerekli tüm hesaplamalara raporda ayrıntılı olarak yer verilmiştir. Sistemin toplam soğutma yükü hesaplanmış, bu yüke uygun olan soğutucu cihaz seçilmiştir.  Sistemin maliyet analizi büyük bir incelikle hesaplanmış ve rapora yerleştirilmiştir.

GİRİŞ

Bir maddenin veya ortamın sıcaklığını onu çevreleyen hacim sıcaklığının altına indirmek ve orada muhafaza etmek üzere alınması işlemine soğutma denilebilir. Soğuk oda, özel anlamı ile gıda maddelerinin normal şartlarda saklanabilir sürelerinden daha uzun süre saklanabilmesi için ihtiyaca uygun şartlarda soğutulan ve nem durumu kontrol edilen, dış atmosferden ısı ve nem kazancına karşı yalıtılmış mahaller olarak tanımlanabilir.

Soğuk hava deposunda amaç, mümkün olduğu kadar değişmez sıcaklık ve bağıl nem sağlamak olmalıdır. Çok kısa süreli de olsa her sıcaklık artışı mikroorganizmaların gelişiminde hızlanmaya neden olur. Bununla birlikte saklama süresi sınırlıdır ve üründen ürüne değişir.

Düşük sıcaklık; bir taraftan mikroorganizmaların çoğalma ve faaliyetlerine yavaşlatarak diğer taraftan kimyasal ve biyokimyasal reaksiyonların hızlarını sınırlayarak, gıdaların bozulmasını geciktirebilmekte ve hatta tümden engelleyebilmektedir. Gıdaların daima soğukta saklanmaya çalışılmasının temel nedeni budur. Soğuk uygulaması, gıdanın soğutulup saklandığı sıcaklığa bağlı olarak, “soğukta muhafaza” ve “dondurarak muhafaza” olmak üzere iki farklı yönteme dayanmaktadır.

Soğukta muhafazada gıda en çok, donma noktasının biraz üzerine kadar soğutulmaktadır. Gıdanın hangi dereceye kadar soğutulması gerektiği gıdadan gıdaya değişmektedir. Başka bir ifadeyle her gıda kendine özgü bir sıcaklığa kadar soğutularak bu sabit sıcaklıkta saklanmaktadır. Saklanma süresi; gıdaların çeşitlerine, uygulanan sıcaklığa ve ambalaja bağlı olarak birkaç günden aylara kadar değişebilmektedir.

Bu raporda 450 ton Limon ile 450 ton sığır etinin Antalya ilinde depolanması fikrine dayanan soğuk hava deposunun projesi yer almaktadır. Projede kullanılan materyal limon ve sığır eti olduğuna göre bu ürünlerin fiziksel ve kimyasal özellikleri dikkate alınarak tasarım yapılmıştır.

1-  ÜRÜN CİNSİ VE MİKTARI

Soğuk hava deposunda depolanacak ürünlerimiz 450 ton limon ve 450 ton sığır eti şeklinde seçildi.

2- TESİSİN KURULACAĞI YER

Soğuk hava deposu için kurulacak bölge olarak en sıcak illerden bir tanesi olan Antalya ili tercih edildi. Kıyaslama olarakta Bursa’da kurulması durumunda neler fark edecek analiz edildi.

3- ÜRÜNLERİN MUHAFAZA ŞEKİLLERİ

Limon: Kısa süreli soğuk muhafaza şeklinde;
Sığır Eti: Uzun süreli donmuş muhafaza şeklinde saklanacaktır.

4- ÜRÜN MİKTARINA GÖRE ODA SAYISININ BELİRLENMESİ

450 ton limon için    : 112,5 ton kapasiteli 4 oda seçildi.     ( 112,5 x 4 = 450 ton)
450 ton sığır eti için    : 75 ton kapasiteli 6 oda seçildi.     ( 75 x 6= 450 ton )

5- ÜRÜNLERİN KONACAĞI ODALARIN BOYUTLANDIRILMASI

•    450 ton limon muhafazası için boyutlandırma: (Kısa süreli soğuk muhafaza)
Ürünümüz kısa süreli olduğu için soğuk muhafaza odası ve ön soğutma odası yapılması uygundur. Her bir soğuk muhafaza odamız belirlediğimiz gibi 112,5 ton kapasiteli olacaktır.

Soğuk Hava Deposu Temizlik Klasını Etkileyen Faktörler
Soğuk Hava Deposu Temizlik Klasını Etkileyen Faktörler

Mal yoğunluklarından ( Tablo 1) 1 m3’e konan limon miktarı tespit edilir.

1m3                                   595 kg limon
x                        112.500 kg limon
——————————————–
x= 190 m3 (112,5 ton limonun kapladığı net hacim)

Brüt hacim = 190 / 0,8 = 240m3

Soğuk muhafaza oda yüksekliği 7,5 m seçildi. (TS 4855). Bu yükseklikten 1m evaporatör, 0,5 m hava sirkülasyonu için bırakıldı. Buna göre;

Ürünün maksimum yüksekliği : h = 7,5 – 1,5 = 6 m
Ürünün kapladığı alan: A = 240 / 6 = 40 m2
Ürünün alanı: En x boy =  5×8 = 40 m2

Oda içerisinde gerek hava sirkülasyonu ve gerekse forklift için 2m koridor, kenarlarda hava sirkülasyonu ve yalıtım malzemeleri için kısa ve uzun kenar başına 0,5m boşluk bırakılarak en ve boya 3m ilave edersek;

Soğuk Muhafaza Odasının Boyutları: en x boy x yükseklik:    8m x11m x 7,5m ( 4 adet )
Ön Soğutma Odasının Boyutları: en x boy x yükseklik:          6m x 4m x 3m

•   450 ton Sığır eti muhafazası için boyutlandırma: (Uzun süreli donmuş muhafaza)
Ürünümüz uzun süreli olduğu için donmuş muhafaza odası,  ön soğutma ve şoklama odası yapılması uygundur. Her bir donmuş muhafaza odamız belirlediğimiz gibi 75 ton kapasiteli olacaktır.

Ön soğutma odasından çıkan ürün şok odasına gireceğinden her iki odaya girecek ürün kapasitesi aynı olup boyutları da aynı olacaktır. Buna göre ürün kapasitesi 5 ton ve soğutma süresi 7 saat olacak şekilde seçilmiştir.

Ön soğutma ve Şok odası için boyutlandırma:
Mal yoğunluklarından ( Tablo 1) 1 m3’e konan sığır eti miktarı tespit edilir.

1m3                      355 kg Sığır Eti
x                         5000 kg Sığır Eti
———————————————–
x= 14,1 m3 (5 ton sığır etinin kapladığı net hacim)
Brüt hacim = Sığır eti için kasa kullanılmadığından net hacim brüt hacme eşittir.

Şoklama ve ön soğutma oda yüksekliği 3m seçildi. (TS 4855). Bu yükseklikten 1m evaporatör, 0,5 m hava sirkülasyonu için bırakıldı. Buna göre;

Ürünün maksimum yüksekliği : 3-1,5 = 1,5m
Ürünün kapladığı alan: A= 14,1 / 1,5 = 9,5 m2
Ürünün konulacağı alanın dikdörtgen olacak şekilde seçilerek en ve boy tespit edersek;
Ürünün alanı: En x boy =  6×3 = 18 m2

Oda içerisinde gerek hava sirkülasyonu için 2m koridor, kenarlarda hava sirkülasyonu ve yalıtım malzemeleri için kısa kenara 0,5m boşluk bırakılarak boya 3m, genişliğe ise 1 m ilave edersek ;

Donmuş Muhafaza Odasının Boyutları: en x boy x yükseklik:     7m x 19m x 4,5m ( 6 adet)
Ön Soğutma Odasının Boyutları: en x boy x yükseklik:     3m x 6m x 3m
Şok  Odasının Boyutları: en x boy x yükseklik:     6m x 3m x 3m

6- MİMARİ PROJE

Soğuk Hava Deposu Mimari Projesi
Soğuk Hava Deposu Mimari Projesi

7- SOĞUTMA YÜKÜ HESABI

Soğutma yükü genel olarak Transmisyon ısısı, Hava değişiminden gelen ısı, Mallardan gelen ısı ve oda içerisinde meydana gelen muhtelif ısılardan kaynaklanmaktadır.

7.1 Transmisyon Isısı

Transmisyon ısısı hesabı için öncelikle iç ve dış duvarlar ile döşeme ve tavan toplam ısı transfer katsayılarının tespit edilmesi gereklidir.

Ardından aşağıdaki formül ve tablolar yardımıyla transmisyon ısısı hesaplanır.

Q = K.A.(Td – Ti)

Burada;
Q= Transfer olan ısı (W)
Td= Dış ortam veya komşu hacim sıcaklığı (oC)
Ti= İç oda sıcaklığı
K= Toplam ısı transfer katsayısı

soğuk hava deposu tablo2

soğuk hava deposu tablo3

soğuk hava deposu tablo4

7.1.1 Isı Transfer Katsayılarının Hesabı
Toplam ısı transfer katsayısı aşağıdaki formülden bulunabilir. Isı taşınım katsayısı değerleri için aşağıdaki tablodan yararlanılabilir.

soğuk hava deposu formul1

soğuk hava deposu tablo5

7.1.1.1 iç Duvarlar

soğuk hava deposu ic duvar

Ön soğutma ve soğuk muhafaza için (yalıtım kalınlığı 10 cm),

soğuk hava deposu formul2

Şoklama ve donmuş muhafaza için(yalıtım kalınlığı 20 cm),

soğuk hava deposu formul3

7.1.1.2 Dış Duvarlar

soğuk hava deposu disduvar

Ön Soğutma ve donmuş muhafaza için (yalıtım kalınlığı 20 cm)

soğuk hava deposu formul4

Şoklama ve donmuş muhafaza için (yalıtım kalınlığı 20cm)

soğuk hava deposu formul5

7.1.1.3 Tavan

soğuk hava deposu tavan

Ön soğutma ve soğuk muhafaza için (yalıtım kalınlığı 15 cm)

soğuk hava deposu formul6

Şoklama ve donmuş muhafaza için (yalıtım kalınlığı 20 cm)

soğuk hava deposu formul7

7.1.1.4 Döşeme

soğuk hava deposu doseme

Ön soğutma ve soğuk muhafaza için (yalıtım kalınlığı 15 cm)

soğuk hava deposu formul8

Şoklama ve donmuş muhafaza için (yalıtım kalınlığı 20 cm)

soğuk hava deposu formul9

7.2 İnfiltrasyon – Hava Değişimi Isısının Hesabı

Soğuk oda kapısının her defa açılıp kapatılışında bir miktar dış sıcak hava soğuk odaya girerek ek bir soğutma yükü oluşturur. Dış havada daha fazla olan su buharı da bu soğutma yükünün bir parçasını oluşturur.

İnfiltrasyon ısısı = Hava Değişimi x Odanın Net Hacmi x (hd – hi) x gh

Burada;
hd: Dış havanın entalpisi (kJ/kg)
hi: İç havanın entalpisi (kJ/kg)
gh: Havanın yoğunluğu

soğuk hava deposu tablo10

7.3 Mal Isısının Hesabı

Soğuk odaya muhafaza edilmek üzere konan değişik türden malların meydana getirdiği ısı, bazı durumlarda soğutma yükünün en önemli ve en büyük bölümünü teşkil edebilmektedir.

Mal ısısının hesabında dikkat edilecek husus odaya konulan tüm malın hesabının değil, aynı anda konulabilecek maksimum malın hesaplanmasıdır. Eğer ki belirlenen miktardan ( 20000 kg) daha fazla mal girmesi gerektiğinde diğer odalara konulabilecektir. Fazla oda tasarlamanın asıl amaçlarından birisi de budur.

Ürünlerin donmuş ve soğuk muhafaza şartları:

soğuk hava deposu tablo11

Soğuk Odaya konan malların meydana getirdikleri soğutma yükünü dört safhaya ayırmak gerekir.
1- Donma noktasının üstündeki sıcaklıklarda soğutma
2- Donma sırasında alınacak ısı
3- Donduktan sonra derin soğutma
4- Muhafaza sırasında üreyen ısı, olgunlaşma ısısı

1- Donma noktasının üstündeki sıcaklıklarda soğutma;
Depoya alınan malların donma noktasının üzerindeki bir sıcaklığa kadar soğutulurken verdikleri ısı miktarıdır.

soğuk hava deposu formul10
Burada;
Q1= Donma noktası üstündeki sıcaklıklarda soğutma yükü (kcal/h)
G = Soğuk odaya konulan mal miktarı (kg)
C1 = Donmadan önce ısınma ısısı (kcal/kgoC)
T1 = Malın son sıcaklığı (oC )
T2 = Malın soğuk odaya konmadan önceki sıcaklığı (oC )

2- Donma sırasında alınacak ısı;
Donma noktasına kadar soğutulan malın donması sırasında çekilmesi gereken ısı miktarıdır.

soğuk hava deposu formul11

Burada;
Q2= Donma sırasında alınacak ısı yükü (kcal/h)
G = Soğuk odaya konulan mal miktarı (kg)

3- Donduktan sonra derin soğutma;
Donmuş malların donma sıcaklığının altındaki sıcaklara kadar soğutulmaları sırasında verdikleri ısı miktarıdır.

soğuk hava deposu formul12

Burada;
Q3= Donduktan sonra derin soğutma yükü (kcal/h)
G = Soğuk odaya konulan mal miktarı (kg)
C3 = Donduktan sonraki ısınma ısısı (kcal/kgoC)
Td = Donma sıcaklığı (oC )
Tm = Muhafaza sıcaklığı (oC )

4-    Muhafaza sırasında üreyen ısı, olgunlaşma ısısı;

soğuk hava deposu formul13

Q4= Muhafaza sırasında üreyen ısı yükü (kcal/h)
G = Soğuk odaya konulan mal miktarı (kg)
Cresp = Olgunlaşma ısısı (kcal/ton)
Soğutulan ürünlerden limon, kasa veya sandık içerisinde muhafaza edildiği için bunların ısıl yükü de dikkate alınmıştır.

7.4 Soğutulan Hacmin İçerisinde Meydana Gelen Isılar

7.4.1 İnsanlardan gelen ısı
Soğutulan hacimde bulunan insanların neşretmiş olduğu ısı miktarı bu hacmin sıcaklığına, çalışan insanların bedensel gayretine ve giyimine, sayısına, hacmin içinde kaldıkları süreye, hacmin büyüklüğüne, dışarıdan soğuk hacme giriş – çıkış sıcaklıklarına ve daha bir çok etkene bağlı olarak değişmektedir.

Aşağıdaki tablolarda depoda çalışacak gerekli insan sayısı ve bu insanların yaymış oldukları ısı miktarları yaklaşık olarak verilmiştir.

soğuk hava deposu tablo12

7.4.2 Aydınlatma Armatürleri
Aydınlatma armatürünün inkandensant veya fluoresant tipi oluşuna göre hesaplanır ve günde açık tutulduğu saat ile çarpılarak bulunur.

7.4.3 Elektrik Motorları
Genel olarak evaporatör fanı ve motorundan gelen ısıya dönüştürülerek hesaplanması ile bulunur.

7.4.4 Defrost Sırasında Verilen Isı
Soğutulan hacimde bulunan evaporatör soğutucuların içerisinde bulunan elektrikli defrost ısıtıcılarının Watt olarak güçleri ve günde kaç saat çalıştıkları bulunabilir.

Soğutma yükü genel olarak Transmisyon ısısı, Hava değişiminden gelen ısı, Mallardan gelen ısı ve oda içerisinde meydana gelen muhtelif ısılar hesaplamaları aşağıdaki tablolar yardımıyla yapılmıştır. 4 adet bulunan soğuk muhafaza odası için 1 adet, 6 adet bulunan donmuş muhafaza odası içinde 1 adet tablo oluşturulmuştur.

soğuk hava deposu buyuktablo1

8- SOĞUTUCU EKİPMANLARIN SEÇİMİ

Soğuk hava deposu için Soğutma Yükü Hesap tablolarından bulunan yüke göre kataloglardan Evaporatör, Kompresör ve Kondenser seçimi yapılmıştır.

soğuk hava deposu ekipman1

9- BORU ÇAPI HESABI

Boru çapı hesabı için öncelikle sistemde dolaşan akışkan debisi bilinmelidir. Sistemde dolaşan akışkan debisi için aşağıdaki formül kullanılabilir.

msoğ = m1 = Qbuh / (h1-h4)

Soğutma devresi projesi üzerinde her bir boru parçası numaralandırılır ve her bir boru parçası için uygun boru çapı, soğutucu akışkan debisi, bahse konu boru için verilen basınç ve hız sınırlaması dikkate alınarak tablolar doldurularak  istenilenler bulunur. Aşağıda 1 nolu soğuk muhafaza odası için hesaplamalar yapılmıştır. Diğer odalar için hesaplamalar yapılıp tablo halinde ek olarak verilen mimari projeye eklenmiştir.

Soğuk Muhafaza Odası için Boru Çapı Hesabı
1 nolu soğuk muhafaza odasında = 76902 W  ( 66181,3 kcal/h ) kapasiteli soğutma sistemi mevcuttur.
Evap. Sıcaklığı: -10oC     Qevap: 76902W
Kond. Sıcaklığı: +40oC     Soğutucu Akışkan: R22

soğuk hava deposu grafik1

soğuk hava deposu buyuktablo2

10- MALİYET VE AMORTİSMAN HESABI

soğuk hava deposu maliyet

10.1 Doğrudan Proje Giderleri

10.1.1 Ekipman Maliyeti

soğuk hava deposu maliyet2

•    Toplam 1 donmuş muhafaza odası için maliyetimiz 15265 €’ dur. O halde 4 odamızın toplam maliyeti 61060 €’dur.
•    Toplam 1 soğuk muhafaza odası için maliyetimiz 20041 €’dur. O halde 6 odamızın toplam maliyeti 120246 €’dur.
O halde toplam ekipman maliyetimiz 240307 €’dur. 595692 TL’dir.

10.1.2 Ekipman Kurulumu için Gerekli Malzeme Giderleri:
•    3 cm Karo Mozaik            metre karesi 15 TL
•    3 cm Harç                        metre karesi 7 TL
•    5 cm Grobeton                metre karesi 8 TL
•    15 cm Styropor               metre karesi 20 TL
•    10 cm Grobeton              metre karesi 8 TL
•    5 cm Blokaj                     metre karesi 5 TL
= 63 TL

Toplam taban alanı 1428 m2 olduğuna göre 1428×63=89964 TL

•    10 cm Betonarme betonu            metre karesi 5 TL
•    15  cm Styropor                           metre karesi 20 TL
•     5 cm İç sıva                                metre karesi 4 TL
= 29 TL
Toplam tavan alanı 1428 m2 olduğuna göre 1428×29=41412 TL

•    3 cm İç sıva                metre karesi 4 TL
•    23 cm İç tuğla             metre karesi 6 TL
•    20 cm  Styropor          metre karesi 20 TL
= 30 TL

Toplam iç duvar alanı 1291 m2 olduğuna göre 1291×30=38730TL
•    3 cm İç sıva                        metre karesi 4 TL
•    20 cm Styropor                   metre karesi 20 TL
•    23 cm Dış tuğla                  metre karesi 6 TL
•    3 cm Dış sıva                     metre karesi 4 TL
= 34 TL

Toplam dış duvar alanı 710 m2 olduğuna göre 710×34=24140TL
•    Ekipman Giderleri için Gerekli Olan Malzeme Giderleri Toplamı: 194246 TL’dir.

10.1.3 Kurulum için Gerekli Olan İşçilik Giderleri
Kurulum için Gerekli Olan İşçilik Giderleri: 50000 TL’dir.

DOĞRUDAN PROJE GİDERLERİ: 824938 TL

10.2 Dolaylı Proje Giderleri

Ekipman nakliye ücreti, sigortası, vergileri:     30000 TL
İnşaatın ek giderleri:                                       150000 TL
Mühendislik giderleri:                                      40000 TL
Toplam dolaylı proje giderleri= 30000+150000+ 40000 = 220000 TL
BEKLENMEYEN GİDERLER:                 188088 TL
YARDIMCI BİRİM GİDERLERİ: 0.3x((415.220+185.505)+74.773) = 313481 TL

SABİT SERMAYE MALİYETİ: Doğrudan proje Giderleri + Dolaylı Proje Giderleri + Beklenmeyen Giderler + Yardımcı Birim Giderleri =                1546507 TL
İŞLETME SERMAYESİ:    185580 TL
TOPLAM SERMAYE MALİYETİ: ;Sabit Sermaye Maliyeti + İşletme Sermayesi
= 1732087TL

10.3 İşletme Maliyeti

10.3.1 Doğrudan İşletme Giderleri
Hammadde + işçilerin maaşları + yönetici maaşları + altyapı malzemeleri + ekipman bakım, onarım + sarf malzemeler + laboratuvar giderleri+ patent ve lisans giderleri
= yaklaşık  15000 TL
11.3.2 Dolaylı İşletme Giderleri:
işletme ek giderleri + vergiler + işletmenin sigortası + genel giderler + ekipmanların amortisman giderleri = yaklaşık 5000 TL
AMORTİSMAN:   A=(M-H)/n
A: amortisman
M: ekipmanın bugünkü değeri, 595692 TL
H: ekipmanın kullanın süresi bitimindeki değeri, 50000 TL
n: kullanım süresi, 90 gün
A= (595692-50000)/90 = 6064 TL/ gün

İŞLETME MALİYETİ: Doğrudan işletme Giderleri + Dolaylı işletme Giderleri + Amortisman = 26064 TL

Tüm Maliyetleri Tablo Halinde Toplarsak;

soğuk hava deposu maliyet3

11- BURSA İLİ İÇİN ANALİZ

Soğuk hava deposu Tasarım Tezim araştırma ve öğrenme amaçlı olduğundan Antalya’ya kurmuş olduğumuz soğuk hava depomuzun aynısını Bursa’ya kurup ortaya çıkacak farkları analiz etmeye çalıştık.

Ürünlerimizi, muhafaza şekillerini, kullandığımız malzemeleri değiştirmedik. Tek değişken Bursa ile Antalya arasındaki 2oC lik dış ortam sıcaklığıydı.

Buna göre gerekli hesaplamalar yapılırsa;
Limon: Kısa süreli soğuk muhafaza şeklinde; ( 450 Ton )
Sığır Eti: Uzun süreli donmuş muhafaza şeklinde saklanacaktır. (450 Ton)
450 ton limon için    : 112,5 ton kapasiteli 4 oda seçildi.     ( 112,5 x 4 = 450 ton)
450 ton sığır eti için    : 75 ton kapasiteli 6 oda seçildi.     ( 75 x 6= 450 ton )

Ürünlerimiz değişmediği için oda boyutlarımızda değişmedi. Bu nedenle boyutlandırma hesaplarını ayrıntılı olarak yazmadan Antalya için yaptığımız hesapları aynen kabul ettik.

Boyutlandırma:
Soğuk Muhafaza Odasının Boyutları: en x boy x yükseklik:    8m x11m x 7,5m ( 4 adet )
Ön Soğutma Odasının Boyutları: en x boy x yükseklik:          6m x 4m x 3m
Donmuş Muhafaza Odasının Boyutları: en x boy x yükseklik:      7m x 19m x 4,5m ( 6 adet)
Ön Soğutma Odasının Boyutları: en x boy x yükseklik:          3m x 6m x 3m
Şok  Odasının Boyutları: en x boy x yükseklik:              6m x 3m x 3m

Bu boyutlandırmalara bağlı olarak Mimari Projemiz, Tesisat projemiz ve Soğutma Devre Projelerimiz değişmedi.
Sadece dış ortam sıcaklığına bağlı olarak soğutma yüklerinde değişmeler oldu. Bu değişmeleri de soğutma yükü hesap tabloları yardımıyla gösterdik.

soğuk hava deposu soğutma yükü

11.1 Soğutucu Ekipmanların Seçimi

Yaptığımız hesaplar sonucunda sadece Ön Soğutma Odası (1) ve Soğuk Muhafaza Odası’nın soğutma yükleri değişti. Bunlara yeni evaporatör, kompresör ve kondenser seçmemiz gerekirse;

soğuk hava deposu ekipman2

11.2 Maliyet ve Amortisman Hesabı

soğuk hava deposu maliyet4

soğuk hava deposu grafik2

soğuk hava deposu grafik3

12- SONUÇ

Bu raporda, 450 ton limon ile 450 ton sığır etinin depolanabilmesi için inşa edilecek olan soğuk deponun ayrıntılı hesaplamaları ve maliyet analizi yer almaktadır.

Soğuk Hava Deposu 1428 m2 lik alan üzerine kurulmuştur. Sığır eti için 6 adet donmuş muhafaza odası, 1 adet ön soğutma ile 1 adet şoklama odası tasarlanmış olup, Limon için 4 adet donmuş muhafaza odası ve 1 adet ön soğutma odası tasarlanmıştır.

Antalya’da kurulması düşünülen soğuk hava deposunun toplam maliyeti 1.758.151 TL’dir. Toplam maliyet oldukça yüksektir. Bunun sebebi depolama alanının çok fazla olması ve depolanacak ürün miktarlarının da çok fazla olmasıdır.

Aynı soğuk hava deposu Bursa ilinde de kurulacak şekilde analiz yapılmıştır. Bursa’da dış ortam sıcaklığı +37oC  ve Antalya’da dış ortam sıcaklığı +39oC’dir. Sadece sıcaklık farkı olduğundan depo tasarımı değişmemiş olup sadece ön soğutma (1) ve donmuş muhafaza odalarında farklı soğutma elemanları seçecek kadar fark oluşmuştur.

Bursa ve Antalya arasındaki 2oC lik sıcaklık farkı toplam maliyetin 1.587.632 TL’ye düşmesini sağlamıştır. Yani Antalya’ya göre 150.519TL’lik bir fark oluşmuştur.

Deponun her gün düzenli olarak sıcaklık ve neminin ölçülmesiyle ürün, depolama süresi boyunca ilk günkü tazeliğini korur. Ayrıca her gün depo içi ayrıntılı gözlem kontrolleriyle de depoda meydana gelebilecek hasarlar en kısa sürede fark edilir ve en kısa sürede sorunun çözümüne kavuşturulmuş olur.

Depoda kullanılan alet ve ekipmanların düzenli bakımı yaptırılarak alet ve ekipmanların sebep olduğu bakım-onarım maliyetleri en aza indirilebilir. Böylece işletme maliyetinde düşüş olması sebebiyle daha çok kar elde edilebilir.

Malın Cinsi    Brüt (kg/m3)    Net (kg/m3)
Limon    640    595
Sığır Eti    –    355
Tablo 1 Soğuk depolar için mal yoğunlukları

İlgili Makaleler

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Reklam Engelleyici

Reklam engelleyici eklenti kullandığınızı fark ettik. Muhendisiz.Net web sitesini verimli kullanabilmek için lütfen reklam engelleyiciyi kapatınız.